CZYM DZIECKO ŻYJE, TEGO SIĘ NAUCZY
1. Jeśli dziecko żyje w atmosferze krytyki - uczy się potępiać
2. Jeśli dziecko doświadcza wrogości - uczy się walczyć
3. Jeśli dziecko musi znosić kpiny - uczy się nieśmiałości
4. Jeśli dziecko jest zawstydzane - uczy się poczucia winy
5. Jeśli dziecko żyje w atmosferze tolerancji - uczy się być cierpliwym
6. Jeśli dziecko żyje w atmosferze zachęty - uczy się ufności
7. Jeśli dziecko jest akceptowane i chwalone - uczy się doceniać innych
8. Jeśli dziecko żyje w atmosferze uczciwości - uczy się sprawiedliwości
9. Jeśli dziecko żyje w poczuciu bezpieczeństwa - uczy się ufności
10. Jeśli dziecko żyje w atmosferze akceptacji i przyjaźni - uczy się, jak znaleźć miłość w świecie
Czego potrzebują dzieci, by móc się duchowo, umysłowo i społecznie
jak najlepiej się rozwijać? Odpowiedzią będzie:
Dziesięć przykazań wychowania dzieci
1. Okaż twojemu dziecku trwałą nieustającą miłość i opiekę - jest to tak ważne dla jego umysłowego i duchowego zdrowia, jak pożywienie dla ciała.
2. Bądź hojny w poświęcaniu dziecku swojego czasu i okazywaniu mu twojego zrozumienia - bawienie się z dzieckiem lub czytanie na głos liczy się o wiele więcej niż uporządkowane, funkcjonujące bez zakłóceń gospodarstwo domowe.
3. Umożliwiaj twojemu dziecku zdobywanie nowych doświadczeń i już od pierwszych dni jego życia "zanurz" je w mówionym języku - wzbogaca to jego duchowy rozwój.
4. Zachęcaj dziecko do zabawy w każdej formie: w pojedynkę i z dziećmi, do badania świata, eksperymentowania, budowania, kreatywnego tworzenia.
5. Chwal częściej i głośniej wysiłki niż osiągnięcia.
6. Powierzaj dziecku stale rosnącą odpowiedzialność - podobnie jak i inne umiejętności trzeba ją stale trenować.
7. Pamiętaj o tym, że każde dziecko jest wyjątkowe, jedyne w swoim rodzaju - sposób w jaki traktujesz jedno i który jest dla niego zupełnie w porządku dla drugiego może być niewłaściwe.
8. Pokazuj swoją dezaprobatę i niezadowolenie w taki sposób, który nie będzie oznaczał dla wieku, osobowości i rozumienia dziecka zbyt wygórowanych wymagań.
9. Nigdy nie używaj groźby pozbawienia dziecka miłości albo że je komuś oddasz. Możesz odrzucać i nie akceptować jego zachowania, ale nie pozwól nigdy, by zrodziło się w nim podejrzenie, że możesz odrzucać jego osobę.
10. Nie oczekuj wdzięczności. Twoje dziecko nie prosiło się, żeby przyjść na świat - to była twoja decyzja.
10 KROKÓW, BY STAĆ SIĘ LEPSZYM RODZICEM
1. MIŁOŚĆ JEST NAJWAŻNIEJSZĄ POTRZEBĄ WSZYSTKICH DZIECI.
Jest także istotnym elementem pozytywnej dyscypliny. Im częściej okazujesz dziecku miłość, przytulając je, całując i mówiąc mu "kocham cię", tym bardziej będzie chciało udowodnić, że na nią zasługuje. Miłość pozwala dziecku zbudować pewność siebie i poczucie własnej wartości.
2. SŁUCHAJ UWAŻNIE TEGO, CO MÓWI TWOJE DZIECKO.
Interesuj się tym, co robi i co czuje. Zapewnij je, że silne uczucia nie są czymś złym, jeśli wyraża się je w odpowiedni sposób. Im częściej będziesz to robić, tym rzadziej będziesz musiał(a) je dyscyplinować.
3. GRANICE POTRZEBNE SĄ NAWET W NAJBARDZIEJ KOCHAJĄCYM ZWIĄZKU,
w którym ludzie potrafią się słuchać.
Bycie rodzicem polega między innymi na wyznaczaniu granic. Pamiętaj, że jest czymś naturalnym i normalnym, że dziecko testuje owe granice. To nie jest niesforność, ale część procesu uczenia się. Dzieci czują się bezpieczniej, jeśli trzymasz się granic, które wyznaczyłeś(-aś) (pod warunkiem, że są realistyczne), nawet jeśli od czasu do czasu na nie narzekają.
4. ŚMIECH POMAGA ROZŁADOWAĆ SYTUACJĘ.
Czasami rodzice stają się tacy poważni, że rodzicielstwo przestaje dawać im radość. Dostrzegaj zabawne strony bycia rodzicem i pozwól sobie na śmiech, kiedy tylko jest to możliwe.
5. POSTRZEGANIE ŚWIATA Z PERSPEKTYWY DZIECKA
i wyobrażanie sobie, co czuje Twoje dziecko, jest kluczem do zrozumienia jego zachowania.
Przypomnij sobie, jak się czułeś(-aś), kiedy byłeś(-aś) dzieckiem, i jak niezrozumiały wydawał Ci się świat dorosłych, kiedy miałeś(-aś) poczucie, że potraktowano Cię niesprawiedliwie.
6. CHWAL I ZACHĘCAJ SWOJE DZIECKO.
Oczekuj, że dziecko będzie się dobrze zachowywało i zachęcaj je do podejmowania wysiłków. Chwal je za dobre zachowania i staraj się ignorować te niewłaściwe. Im częściej będziesz zrzędzić, tym rzadziej Twoje dziecko będzie Cię słuchać.
7. SZANUJ SWOJE DZIECKO, TAK JAK BYŚ SZANOWAŁA (SZANOWAŁBYŚ) DOROSŁEGO.
Pozwól mu uczestniczyć w podejmowaniu decyzji, szczególnie tych, które go dotyczą. Uważnie wysłuchaj jego zdania. Jeśli masz zamiar powiedzieć mu coś przykrego, zastanów się, jakby to zabrzmiało, gdybyś powiedział(-a) to komuś dorosłemu. Przeproś, jeśli postąpiłeś(-aś) niewłaściwie.
8. USTAL PORZĄDEK DNIA.
Małe dzieci będą się czuły bezpieczniej i łatwiej będzie Wam uniknąć konfliktów, jeśli ustalisz jasny porządek dnia. Będą się czuły lepiej, jeśli wprowadzisz stałe pory posiłków, snu i głośnych zabaw.
9. W KAŻDEJ RODZINIE POTRZEBNE SĄ PEWNE ZASADY,
jednak staraj się zachować elastyczność w wypadku bardzo małych dzieci.
Kiedy już ustalisz zasady obowiązujące w Twojej rodzinie, bądź konsekwentny(-a). Dzieci mogą się poczuć bardzo niepewnie, jeśli jednego dnia wprowadzisz jakąś zasadę, a następnego dnia ją odwołasz. Czasami trzeba ustalić odmienne zasady obowiązujące poza domem, które należy wyjaśnić dziecku.
10. NIE ZAPOMINAJ O WŁASNYCH POTRZEBACH.
Jeśli to wszystko zaczyna za bardzo przypominać ciężką pracę i czujesz, że brakuje Ci cierpliwości, przeznacz trochę czasu tylko dla siebie. Zrób coś, co sprawia ci przyjemność. Jeśli kiedykolwiek poczujesz, że tracisz panowanie nad sobą, albo że w każdej chwili możesz krzyknąć na dziecko, poniżyć je lub uderzyć, odejdź na chwilę, uspokój się i policz do dziesięciu.
Przyczyny i konsekwencje zachowań agresywnych dzieci
Różne czynniki wywołują zachowania agresywne u dzieci i pociągają za sobą szereg złych, negatywnych konsekwencji dla dziecka. W kształtowaniu zachowań agresywnych największą rolę odgrywa rodzina i środki masowego przekazu, zwłaszcza telewizja i agresywne gry komputerowe. Dlatego bliżej przyjrzyjmy się ich oddziaływaniu. Małe dziecko dopiero uczy się żyć i swoje wzorce czerpie z najbliższego otoczenia. To rodzina jest pierwszym i najważniejszym środowiskiem kształtującym osobowość młodego człowieka. Dużym błędem jest zrzucanie odpowiedzialności za złe zachowanie naszych dzieci na innych lub dopatrywanie się zła w dziecku. Styl wychowania jest oczywiście określany przez osobowość rodziców, która przejawia się w różnych postawach wychowawczych. To postawa rodziców wpływa na rozwój emocjonalny dziecka, na jego zachowanie.
Nieprawidłowe postawy to:
1) postawy "ku ludziom" - można je wyjaśnić zbyt małymi wymaganiami stawianymi dziecku, nadmierną opiekuńczością, usuwaniem wszelkich przeszkód, nie rozwijaniem samodzielności, nie wytwarzaniem nawyków zachowań społecznych. Dzieci o takiej postawie nie wykazują zachowań agresywnych, raczej skarżą się, często narzekają, czują się skrzywdzeni, okazują niezaradność i wywołują współczucie u innych, żeby osiągnąć swój cel;
2) postawy "przeciw ludziom"- można je wytworzyć u dziecka aktywnego przez wzmacnianie zachowań, które zmierzają do dominacji nad rówieśnikami, uzyskiwania ich podziwu i uznania przez stosowanie przemocy i zmuszanie do uległości. Zachowania agresywne są więc charakterystyczne dla tego typu postaw;
3) postawy "od ludzi"- charakteryzujące osoby izolujące się, unikające kontaktów społecznych. Postawa ta może wytworzyć się u dzieci, u których w procesie wychowania nie były wzmacniane zachowania zmierzające do rozszerzania kontaktów z rówieśnikami. Wzmacniano natomiast zachowania ucieczkowe, wycofywanie się z sytuacji wymagających rozwiązywania konfliktów. Dzieci te uczono realizowania celów zastępczych, nie wymagających podtrzymywania kontaktów z otoczeniem. Ten typ postaw na ogół nie przyczynia się do zwiększenia liczby zachowań agresywnych.
Dla nikogo, a zwłaszcza dla dziecka nie są obojętne stosunki emocjonalne panujące w rodzinie. Oziębłość uczuciowa u dzieci spowodowana skłóceniem rodziny, może doprowadzić do stopniowego zanikania lub nawet kompletnego zaniku miłości. Samo oglądanie agresji ma wpływ na jej powstawanie Należy również zwrócić uwagę na to, że dziecko wyrastające w domu, w którym ma miejsce przemoc, uczy się ról społecznych od osób znaczących dla dziecka: od rodziców czy opiekunów, obserwuje fatalne relacje między nimi. Dzieci, które są obserwatorami złych relacji w swojej rodzinie znacznie trudniej wchodzą w prawidłowe relacje interpersonalne. Mają trudności w nawiązywaniu społecznie pożądanych kontaktów z rówieśnikami. Częściej wykazują zachowania aspołeczne i antyspołeczne. Wchodząc w dorosłe życie kopiują model rodziny z własnego dzieciństwa.
Szczególną rolę w powstawaniu agresji u dzieci odgrywa lęk, poczucie porzucenia przeżywane w niestałych relacjach z rodzicami. Lęk jest uczuciem przykrym i aby choć na pewien czas go zmniejszyć, dziecko zaczyna zachowywać się tak, aby skoncentrować na sobie uwagę rodzica. Uwaga jest bowiem synonimem miłości osób, które kochamy. Lęk może wystąpić w sytuacjach, w których dziecko czuje się porzucone uczuciowo przez matkę lub ojca. Przykładem takiej sytuacji może być rozwód, śmierć jednego z rodziców, rozstanie się z matką lub ojcem na dłuższy czas. Ale nie tylko fizyczne rozstanie z rodzicami może być odebrane przez dziecko jako porzucenie. Powodem może być także zmiana zachowania rodzica w stosunku do dziecka. Może to się zdarzyć po przyjściu na świat drugiego dziecka, lub wyrażana w ostry sposób, często w obecności dziecka ocena jego osiągnięć lub naśmiewanie się z jego nieudolności np. "On zawsze ma brzydkie rysunki", "Ty nigdy nic nie potrafisz". To przykłady negatywnych ocen dawanych dziecku, które mogą oznaczać odrzucenie uczuciowe mamy.
Dziecko z poczuciem odrzucenia stara się otrzymać sygnały miłości od bliskiej osoby. Nie przyciąga uwagi czy zainteresowania dorosłych, kiedy grzecznie się bawi. Przyciągnie ją jednak gdy zachowa się w sposób agresywny. Dochodzi więc do przekonania, że dobrym sposobem na otrzymanie choćby sygnału miłości jest zachowanie, które dorosłym się nie podoba. Zaczyna więc prezentować zachowania agresywne, chcąc w ten sposób powiedzieć rodzicom "poświęćcie mi swoją uwagę".
Błędy rodziców powodują nieprawidłowy rozwój osobowości dzieci, tworzy się błędne koło, gdyż dziecko, które wzrasta w nieprawidłowej atmosferze rodzinnej, samo nie będzie umiało prawidłowo kochać własnych dzieci, a więc również ich wychowywać. W tym właśnie tkwią przyczyny rosnącej liczby nieszczęśliwych ludzi.
Od dłuższego czasu duże zainteresowanie wzbudza zagadnienie wpływu oglądania telewizji na rozwój agresji u dzieci. Telewizja nie jest ani dobra, ani zła. Jest po prostu siłą i jak każda siła może zostać wykorzystana w dobrych i złych celach. Telewizor znajduje się dziś w każdym domu, a niejednokrotnie jest wyposażeniem dziecięcego pokoju, a rodzice nie zawsze interesują się tym, jakie programy telewizyjne oglądają ich dzieci. przemoc i agresja wypełnia telewizyjne ekrany. Dzieci naśladują agresywne zachowania oglądane w filmach i uogólniają je na inne sytuacje. Oddziaływanie scen przemocy i destrukcji jest tym silniejsze, im bardziej programy są nimi nasycone. Dzieci o niskim poziomie agresywności, stają się bardziej agresywne po obejrzeniu filmu, którego tematem jest agresja.
Należy zwrócić uwagę, że wzrost agresywności nie jest tylko skutkiem wielości oglądanych scen agresji, ale też efektem obniżania się stopnia wrażliwości na cudze cierpienie, to jest zwiększania się tolerancji wobec agresji. Wpływ telewizyjnej agresji na dziecko zależy także od właściwości samego dziecka. To co jednemu dziecku niewiele szkodzi, dla innego może się okazać katastrofalne w skutkach.
Innym dostępnym dla dzieci źródłem przepełnionym przemocą są gry komputerowe. Coraz częściej rodzice w nagrodę, lub po prostu z braku czasu dla dziecka, kupują mu komputer i różne gry komputerowe. Jeżeli dziecko roztrzaskuje komuś czaszkę, to chociaż dzieje się to tylko na monitorze, pozostawia ślad w jeszcze nie ukształtowanej psychice młodego człowieka. Gry te angażują emocjonalnie dziecko w przeżywaniu przemocy. Dziecko utożsamia się bowiem z bohaterami gier i aby przetrwać musi jak najdotkliwiej pobić swojego przeciwnika, bo tylko w ten sposób może zebrać premię w postaci kolejnego "życia" oraz przejść do następnego poziomu. Wprawdzie nie ma pewności, że każde dziecko uczestniczące w ekranowej przemocy będzie naśladować i przenosić swoje doświadczenia z rzeczywistości filmowo-komputerowej do realnie istniejącej, to jednak niekwestionowany jest pogląd, że pozostają one w pamięci dziecka i mogą prędzej, czy później dać o sobie znać.